Czym jest depresja? Jakie są jej objawy?
Depresja u każdej osoby objawia się inaczej. W przypadku depresji klinicznej przyjmuje się, że negatywne samopoczucie utrzymuje się co najmniej przez dwa tygodnie. Do najczęstszych objawów depresji zalicza się: wycofanie z aktywności życiowych, które do tej pory nie sprawiały trudności, brak motywacji do działania, smutek, przygnębienie, poczucie beznadziei, zobojętnienie, brak zdolności do przeżywania przyjemności, brak motywacji, poczucie ciągłego zmęczenia. Osoba cierpiąca na depresję ma często poczucie, że sama jest przyczyną swojego cierpienia, a jednocześnie sprawia cierpienie innym. Depresji często towarzyszą objawy somatyczne, takie jak: zaburzenia snu (nadmierna senność lub bezsenność), bóle brzucha, bóle głowy, nudności, bóle mięśniowe, problemy z apetytem.
Depresja może minąć nieleczona, natomiast istnieje spore prawdopodobieństwo że, powróci w postaci kolejnych epizodów. Kolejne epizody zwiększają prawdopodobieństwo na następne.
Często trudno jednoznacznie odróżnić objawy choroby od chwilowego pogorszenia nastroju. Po pomoc terapeuty warto sięgnąć, kiedy negatywny nastrój utrzymuje się przez ponad dwa tygodnie oraz kiedy mamy problem z podstawowymi czynnościami, takimi jak wstanie z łóżka, dbanie o higienę, wyjście z mieszkania, pójście do pracy.
Przyczyny depresji.
Depresja jest silnie związana z zakłóceniami w kontakcie i relacji. To w jaki sposób tworzymy relację z samym sobą i z innymi ludźmi znacząco wpływa na nasz rozwój oraz na sposób funkcjonowania w życiu codziennym. Zwykle nie zastanawiamy się nad naszym funkcjonowaniem w relacjach do momentu, kiedy zauważamy że coś jest nie tak. Ponadto doświadczenia z przeszłości mają duży wpływ na to, jak tworzymy relacje w teraźniejszości. Jeśli w przeszłości doświadczaliśmy raniących relacji, możemy nie zdawać sobie sprawy z tego, że mamy problemy z akceptacją, uznaniem, poczuciem bezpieczeństwa, miłością – aspekty, które powodują nasz rozwój, sprawiają że jesteśmy szczęśliwymi ludźmi. Idąc dalej, brak lub deficyt pozytywnych relacji usztywnia nasz sposób bycia z drugim człowiekiem lub sprawia, że izolujemy od ludzi. W związku z tym na przykład zakładamy, że każda relacja nas zrani, że zostaniemy odrzuceni, że nie zasługujemy na miłość.
Depresja często ujawnia fakt odcięcia się od siebie i swoich potrzeb na rzecz innych ludzi lub uwarunkowań kulturowo-społecznych. Od dziecka narzucane są nam różne normy i zasady funkcjonowania w społeczeństwie nazwane w podejściu Gestalt introjektami. Mężczyzna ma być silny, nie wypada mu płakać, smucić się, nie powinien okazywać swojej wrażliwości. Kobieta powinna być czuła, wrażliwa, uczuciowa, ma troszczyć się o innych i ich dobro. Z czasem zatracamy świadomość tego, co jest “nasze” na rzecz tego co zostało nam narzucone przez innych. Brak świadomości własnych potrzeb i życie w oparciu o spełnianie potrzeb innych powoduje, że przestajemy dbać o siebie, żyjemy tak, jak oczekują tego od nas inni, decydujemy się na pójście nie swoją drogą życiową. Prócz tego pomijamy sygnały płynące z ciała mówiące o zmęczeniu, napięciu, różnego rodzaju bólach. Stawiamy swoje potrzeby na ostatnim miejscu naszych codziennych priorytetów, zapominamy o relaksie, odpoczynku, wsłuchaniu się w siebie. Odcinanie się od siebie, ignorowanie swoich potrzeb, nie dbanie o relaks jest prostą drogą do depresji.
Praca z depresją w nurcie Gestalt.
Terapia Gestalt skupia się na poszukiwaniu przyczyn depresji, a nie tylko na redukowaniu jej objawów. Depresję możnaby przyrównać do góry lodowej, jej objawy to część widoczna nad wodą, czubek góry lodowej, natomiast przyczyna to część pod wodą - miejsce gdzie rzadko zaglądamy, część nieświadoma, sedno problemu.
Terapia Gestalt proponuje pracę nad tym co nieświadome, polega na poszukiwaniu i uświadomieniu prawdziwych czynników wywołujących depresję. Jest długotrwałym procesem, polegającym na budowaniu relacji pomiędzy klientam a terapeutą pełnej szczerości, zaufania, otwartości. Podczas trwania terapii klient przygląda się, weryfikuje swój dotychczasowy sposób funkcjonowania. Uczy się jak brać odpowiedzialność za swoje życie. Paradoksalnym jest, że doświadczenie depresji, świadome przejście przez stan depresji jest czynnikiem leczącym. To właśnie depresja i jej objawy ukazują nam problemy w relacjach lub ich brak. Brak uważności na własne potrzeby, odcinanie się lub brak świadomości własnych uczuć, samotność, poczucie niezrozumienia. Wsparcie farmakologiczne jest zwykle czynnikiem wspierającym proces terapeutyczny.
Depresja może być ważnym momentem rozwojowym, w którym dotknięta nią osoba po raz pierwszy sięga po wsparcie, uczy się konstruktywnego bycia z drugim człowiekiem, zbliża się do własnego ja przez kontakt i pracę z terapeutą. Sposób bycia, którego można się nauczyć podczas terapii Gestalt jest drogą do bycia w kontakcie z sobą, doświadczając i rozpoznając swoje autentyczne uczucia, emocje i potrzeby.